Lagg Kilmory Edition – pierwsza szerzej dostępna limitowana edycja z młodej destylarni, która zaczęła destylować w 2019 roku.
Znajduje się ona na wyspie Arran, a jej właścicielem jest Isle of Arran Distillers Ltd., firma do której należy także druga gorzelnia na wyspie – Lochranza, która jeszcze do niedawna nosiła nazwę Isle of Arran. Spółka zdecydowała się na budowę drugiej destylarni po drugiej stronie wyspy w miejscowości Kilmory, z założeniem produkcji whisky torfowej (w Arranie był produkowany destylat lekko torfowy, który trafiał do sprzedaży jako Machrie Moor, ale teraz wszystko co jest związane z torfem będzie produkowane w Lagg). We wrześniu tego roku miałam przyjemność wziąć udział w bardzo ciekawej prezentacji Lagg Kilmory w Warszawie w hotelu NOBU. Po raz pierwszy miałam możliwość spróbowania naszej dzisiejszej bohaterki, ale także kilku drinków sporządzonych na jej bazie, w połączeniu z daniami z kuchni japońskiej (bardzo ciekawe doświadczenie). Dodam jeszcze że w ostatnim czasie coraz popularniejszy staje się „food pairing”, czyli połączenie whisky z jedzeniem skomponowanym pod smak trunków.
W 2022 roku ukazały się trzy inauguracyjne wydania Lagg. Pierwszą z nich była Lagg 2019 Inaugural Release Batch 1, wydana w ilości 10 tys. butelek i pochodząca z beczek po Bourbonie, zabutelkowana 13.09.2022. Drugą była Lagg 2019 Inaugural Release Batch 2 Oloroso Sherry Finish, a trzecią Batch 3 Ex-Rioja Charred Red Wine Cask Finish. Obie wydane także w ilości 10 tys. butelek, wszystkie butelkowane w mocy 50%, bez barwienia i filtracji. Na prezentacji dowiedziałam się, że do czasu kiedy destylaty nie osiągną 10-12 lat, będą wydawane tylko jednorazowe edycje, a nie będzie budowania jakiegoś stałego portfolio.
Na fali ciągle rosnącej popularności szkockiej whisky single malt, właściciele Arrana zdecydowali się w 2017 roku na budowę drugiego zakładu na wyspie. Co wpłynęło na decyzję o budowie drugiej destylarni, a nie rozbudowie już istniejącej gorzelni? Na pewno to, że już można śmiało stwierdzić, że Arran odniósł duży sukces rynkowy, dodatkowo jak na dzisiejsze standardy jest destylarnią niewielką, wręcz butikową (roczna produkcja to 600 tys. litrów destylatu rocznie, pomimo mocy wynoszących 1,2 mln litrów). Dodatkowym bodźcem na pewno była obecna bardzo duża popularność whisky torfowej, a z takim jej rodzajem kojarzone są głównie wyspy (Islay, Mull czy Skye). Ale to wszystko można było osiągnąć przez rozbudowę już istniejącego zakładu.
Na budowę drugiej gorzelni na pewno miała wpływ wielka popularność turystyczna Arrana. Pomimo utrudnionego dostępu do tej destylarni (położenie na wyspie), jest on jedną z najczęściej odwiedzanych szkockich gorzelni słodowych (rocznie przybywa tu ponad 100 tys. gości), a już szacuje się, że obie destylarnie ściągną na wyspę dwa razy tyle zwiedzających. Dodatkowym wielkim atutem jest piękno samej wyspy, która jest nazywana miniaturą Szkocji, ze względu na różnorodność terenu. Można tu znaleźć odpowiedniki Lowland i Highland oraz wiele dolin – Glen. Znajduje się tu wiele kamiennych kręgów z czasów neolitu, między innymi słynne Machrie Moor czy Giant’s Graves.
Trzeba jeszcze w tym miejscu wspomnieć, że w pierwszej połowie XIX wieku pracowało tutaj ponad 50 destylarni whisky, z czego zdecydowana większość działała nielegalnie. Wówczas tutejsze destylaty były uznawane za jedne z najlepszych, a jedyną konkurencją dla nich była whisky Glenlivet.
Ale wracając do tematu, Lagg jest także destylarnią niewielką, której moce produkcyjne wynoszą 750 tys. litrów spirytusu rocznie. Nie są one na razie wykorzystywane w całości, ale corocznie regularnie podnoszone (w 2021 roku wydestylowano 400 tys. litrów). Pracuje tu czterotonowa kadź zacierna typu semi-lauter, cztery kadzie fermentacyjne z sosny oregońskiej o pojemności 24 tys. litrów każda. Fermentacja trwa 72 godziny, a destylacja odbywa się w jednej parze alembików. Wash Still ma pojemność 10 tys. litrów, a Spirit Still 7 tys. litrów. Pozostawiono jednak miejsce, gdzie w każdej chwili można zainstalować dodatkową parę alembików oraz cztery kadzie fermentacyjne.
Zatorfienie używanego tutaj słodu wynosi 50 PPM, a torf którym suszony jest jęczmień pochodzi z różnych regionów Szkocji, a także z innych krajów. W Lagg mają być także prowadzone eksperymenty z różnymi rodzajami drożdży, a także z różnymi rodzajami odmian jęczmienia. Ciekawostką jest jeszcze to, że od wiosny 2020 roku przed zalaniem do beczek jest mieszana pewna część destylatu Lagg oraz Lochranza w celu wydawania blended malta – Arran.
Na koniec jeszcze zaznaczę, że whisky Arran w Polsce nie jest w jakiś szczególny sposób doceniana, a przecież produkuje głównie trunki wydawane w niewielkich seriach, stosuje najprzeróżniejsze beczki, wydaje wiele edycji cask strength i single cask, a to jest wszystko to, co lubię. Lagg na pewno pójdzie tą samą drogą i dlatego mocno kibicuję tej młodej gorzelni słodowej.
Teraz już przejdźmy do konkretów:
Lagg Kilmory Edition
Nota
– moc 46% alc./vol
– region Lowland – wyspa Arran
– wiek 3 yo
– beczka po Burbonie
– nie filtrowany na zimno, nie barwiony karmelem
Oko – Lagg Kilmory Edition nalewana jest do niskich, lekko pękatych butelek o obłym kształcie z zielonego przeźroczystego szkła. Prosta, biało-czarna etykieta jest czytelna i zawiera wszystkie informacje. Butelka jest bardzo wygodna do nalewania. Kolor whisky jest słomkowy, bardzo jasny.
Zapach – lekko alkoholowy, słód jęczmienny, miód, cytrusy, zielona herbata, olejki eteryczne, nuty roślinne, torfowy dym
Smak – owocowy, pomarańcza, limonka, babka cytrynowa, wanilia, zioła, zwęglone drzewo, całość dobrze podkreślona dymem, popiołem
Finisz – średnio długi i rozgrzewający, popiół, dym, zioła i cytrusy
Lagg Kilmory Edition to whisky młoda, pełna wanilii i owoców cytrusowych – tego czuje najwięcej oprócz dymu i popiołu. Cieszę się, że mogłam ją spróbować, bo to cenne doświadczenie i zachęta do obserwacji kolejnych wydań tej destylarni. Nie ma w niej oleistej gęstości a raczej frywolność młodej whisky. Jak z wiekiem złagodnieje torfowość a beczka odda więcej aromatów, może być ciekawie. Zachęcam do spróbowania i śledzenia dalszego rozwoju destylarni.
Cena 220,00 – 250,00 zł
